Franciscus betaalt de prijs


Paus Franciscus  blijft het nieuws halen. Meestal met positieve ondertoon. Soms klinken er ook kritische geluiden. Niet zozeer uit “wereldse” hoek. Eerder uit christelijke rangen. Onlangs bestempelde Mgr. Fellay, van het schismatieke Pius X broederschap, Franciscus als een modernist. Zowat het ergste verwijt dat een aanhanger van Lefebvre kan bedenken. Meer subtiele, al of niet openlijke, kritische geluiden komen er ook van binnen de katholieke Kerk.

Sommige kritiek betreft de nieuwe accenten die Franciscus legt inzake liturgie, seksuele moraal, oecumene en dergelijke. Dit zijn pastorale keuzes. Het is van alle tijden dat deze verschillend worden onthaald.  

Andere kritiek betreft zijn communicatie. Franciscus is de eerste paus in de geschiedenis van de katholieke Kerk die niet communiceert via encyclieken en tot in de puntjes geredigeerde voordrachten. Wel via korte, soms geïmproviseerde toespraakjes,  tweets, interviews en telefoongesprekken. Hierdoor weet men niet steeds welk gezag dient te worden toegekend aan de pauselijke stellingnames. Bovendien – denk aan het recente interview met Scalfari dat achteraf door de 89 jaar oude journalist uit zijn geheugen werd gereconstrueerd  – blijkt dat paus Franciscus het niet zo belangrijk vindt dat zijn woorden exact worden weergegeven. Ze zijn overigens niet altijd even gepolijst en afgewogen.

Zijn eerste bekommernis  lijkt gewoon dat hij effectief gehoord wordt en dat de – vaak heel eenvoudige – kern van zijn boodschap verstaan kan worden door binnen- en buitenwacht. Daarin slaagt hij wonderwel. De multimediale communicatiecultuur staat wars van complexe en dus lang uitgesponnen uiteenzettingen. Too long, didn’t read …  Afgezien van de binnenkerkelijke media, zijn er wereldwijd nauwelijks journalisten die vertrouwd zijn met het eigen kerkelijke, theologische en filosofische jargon. Concreet betekende dit dat de meeste teksten van Paus Benedictus, hoe rijk en verfijnd ook, gewoon niet gelezen werden door de opiniemakers. Laat staan dat ze inhoudelijk het nieuws haalden. Hooguit werden ze gescreend op uitspraken inzake seksualiteit en andere hot items die dan, noodzakelijkerwijze buiten de context, werden geciteerd. Met alle misverstanden vandien.


Door zijn lapidaire en beeldrijke oneliners, biedt Franciscus de journalisten en de sociale media gesneden brood. Vermits hij het is die snijdt, stuurt hij in belangrijke mate zélf de inhoud van de verslaggeving aan. De prijs die hij daarvoor betaalt is soms verlies aan nuance.  Voor wat hoort wat. Voor christenen is dat even wennen. Het grote publiek vraagt echter niet om nuance. Wel om duidelijke, sprekende inhouden. Het lijkt erop dat Paus Franciscus door zijn communicatief genie – net zo goed als door zijn lichaamstaal en zijn talrijke symbolische daden  - de Blijde Boodschap mediafähig weet te maken.  

Je zou als hoofd van een organisatie voor wie de communicatie van die Boodschap centraal staat voor minder concessies doen.

Reacties

Anoniem zei…
Minder genuanceerd, minder theologische tractaten... wat meer bij de tijd op communicatief vlak, zou je kunnen zeggen. Toch meen ik aan te voelen dat wat we niet onmiddellijk in de media krijgen, beslist aanwezig is in hem en dat zijn houding heel doordacht en vooral heel doorleefd is. En wanneer zijn presence dan minder geleerd en gebalanceerd oogt, getuigt deze wel van een goed onderscheidingsvermogen vanuit de bekommernis: waar komt het uiteindelijke op aan in het christendom. Meer en meer Jezus achterna in een hedendaagse context. Ik voel in zijn handelen naar de mensen, wie deze ook zijn of waren, zijn liefdesrelatie met de Vader.
Anoniem zei…
Graag wil ik delen met mijn enthousiasme op de verkiezing van de Heer Paus Franciscus, vanaf eerste moment tot nu toe gestaag nog meer enthousiaster.
Na bekend maken van vorige Heer Paus, willen met pensioen gaan, is in een Kwaliteit Krant vraag in artikel gesteld, welke Paus zouden "wij" willen het liefst verkozen woorden.
Ik en de velen met mij hebben hoop uitgesproken op een "MODERNE MENS, WIJS en in alles betrokken bij de gang van zaken in MODERNE WERELD.

Moderne Wereld dat afglijdt door gigantische verschillen. Er is geen balans, geen LEIDER voor WERELD.
Natuurlijk heel veel zijn Inspirerende Clubs, die goed bijdragen aan Wereld.
Die alle inspirerende Clubs, die alle Jongeren die alle mensen die Idealen hebben, nodig hebben een persoon, dat uitstijgt van een "hokjes systeem" ,
Persoon die uitstijgt van een hokjes systeem en Universeel zoals de Universum altijd geweest is, miljoenen jaren al, Universeel !
Idealen verkondigt/nastreeft/benadert.
Vanaf eerste moment zien de Heer Paus Franciscus is enthousiasme dat hij een Super Modern Mens is dat door allen zou op handen gedragen worden,
vraag: hoe zo?
antwoord: wij ALLEN leven NU in een Moderne tijd, en nog moderner tijd dringt zich door, elke moment.
Door Allen?
Wie moeite heeft om wereld zien zoals die wereld vandaag is, wie moeite heeft om nieuwe Idealen of wel oude Idealen in begrijpelijke taal aangepast aan NU,
moeite heeft te begrijpen, nodig is voor degene geduld en liefdevolle schouder klopje aanbieden met "het komt goed" .
Alle Kerken hebben nu gigantische concurrentie.
Om als Kerk te kunnen voorbestaan, zou het beste zijn een Universeel Kerk zijn, omdat mensen zijn Universeel, allen onderdeel van het zelfde Universum.
p.s.
als de Heer Paus Franciscus door een ander genoemd wordt als "Modernist" ?
m.i. dat is hoogste compliment.
Modernist is voorstander van HET NIEUWE.
Als de Heer Paus Franciscus zou Modernist zijn dan is dat vreugde groot voor toekomst van de wereld,
toekomst van de wereld zijn JONGEREN, Miljarden in getale, Jongeren zijn "Modernisten".
De Heer Paus Franciscus dient alle Liefde en waardering gegeven worden, dat de Heer Paus Franciscus heeft Christus in zijn HART.

Anoniem zei…
aanvulling alstublieft op reactie van 10 november 2013, 11:20,
tekst: "Als de Heer Paus Franciscus zou Modernist zijn," Modernist is voorstander van HET NIEUWE".
toelichting:
zo net gelezen in Nieuwsbrief van Robohub.org, 11/07/2013, (Robohub is dedicated to providing free, high quality information for the robotics community and the general public),
titel: Air, water, energy and food in a nutshell: SPACE EXPLORATION as driver for sustainable robotic agriculture...................................................."the grand challenges of our civilization in a nutshell."
Mijn redenering:
"Space exploration" is al geruime tijd in ontwikkeling, dat is toekomst dat door Jongeren zal worden bestuurd.
wat fijn zou zijn
dat: Rooms Katholieke Kerk, met de Heer Paus Franciscus en ZIJNE, die alle Jongeren, en die van "robotics community", en die van "general public", een inspirerende Kerk zou aanbieden, die door allen zou goed kunnen met elkaar communiceren.
dat: en/en:
en de KERK zou bloeien, door toewijding van grote moderne "samenleving",
die deze KERK zou bezoeken, ondersteunen, promoten,
en die deelnemers, in die moderne Rooms Katholieke Kerk inspiratie zouden delven in/van begrijpelijke Universele ritualen en Universele talen.
dit is mijn wishful thinking.

Meest gelezen

Homo-zegen: heeft paus Franciscus zich vergist? Enkele bedenkingen van Nikolaas Sintobin sj

Ignatius van Loyola legt uit hoe je, met een té drukke agenda, toch je rust kan bewaren

Hoe paus Franciscus reageert op zijn eigen, spontane woede - Homilie van Nikolaas Sintobin sj voor de derde zondag van de 40-dagentijd

Rik Torfs over jezuïetenhumor: het verschil tussen Kardinaal Müller en Nikolaas Sintobin sj

Over geluk dat niemand je kan afpakken - Het getuigenis van Etty Hillesum

Wat doet de Paus daar toch met die opgestoken vinger? - Heerlijke videobeelden

Het verschil tussen geestelijke vreugde en het “je lekker voelen”

Hoe handelen als je slecht nieuws krijgt: het voorbeeld van Ignatius van Loyola - Ignatiaans leiderschap (7/10)

Bidden met de Bijbel - een nieuw boek van Nikolaas Sintobin sj